ارزیابی تأثیر افدرین در کاهش درد ناشی از تزریق وریدی پروپوفول هنگام القاء بیهوشی

مقدمه و هدف: پروپوفول هوشبر داخل وریدی غیرباربیتورات سریع الاثر است که می تواند برای القاء، نگهداری بیهوشی و نیز جهت ایجاد اثرات آرام بخشی در خارج از اتاق عمل به کار رود، اما استفاده از این دارو به خاطر وجود درد در محل تزریق محدود می باشد. علت درد کاملاً مشخص نیست، اما فنول موجود در آن ممکن است اثرات تحریکی موضعی روی وریدها ایجاد کند و موجب درد شود. در ایجاد درد تأثیر غیرمستقیم کینینوژن های آزاد شده از آندوتلیوم و تأثیر آنها در انتهاهای عصبی را نیز نباید نادیده گرفت. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی تأثیر افدرین در کاهش درد ناشی از تزریق این دارو در مرحله القاء بیهوشی بود. مواد و روش ها: این مطالعه یک پژوهش کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور مورد شاهدی است که در مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1383 انجام گرفت. 100 بیمار کاندید اعمال جراحی انتخابی با وضعیت فیزیکی یک تقسیم بندی انجمن متخصصین بیهوشی آمریکا به روش نمونه گیری آسان انتخاب گردیدند و پس از اخذ رضایت آگاهانه و توجه به مونیتورینگ قلبی ـ عروقی و تنفسی، آنژیوکت شماره 20 در ورید پشت دست تعبیه گردید. این بیماران به صورت تصادفی به دو گروه مورد و شاهد 50 نفری تقسیم شدند. بیماران گروه شاهد 2 سی سی سالین نرمال و گروه مورد 50 میکرو گرم بر کیلو گرم افدرین به صورت رقیق شده با 2 سی سی سالین نرمال 30 ثانیه قبل از پروپوفول 2 میلی گرم بر کیلوگرم دریافت کردند. تنها فرد تزریق کننده در هر دو گروه از محتوی سرنگ های علامت گذاری شده اطلاع داشت. حین تزریق شدت درد با استفاده از مقیاس درجه بندی کلامی و ارزیابی علایم حیاتی 1 دقیقه پس از تزریق پروپوفول و سپس هر 3 دقیقه یک بار ثبت گردید. در این مطالعه ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود. داده ها بــــا استفاده از نرم افزار spss و آزمونهای آماری مان ویتنی ، تی و مجذور کای تحلیل گردید. یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن بیماران 69/7 ± 74/29 سال بود. از نظر شدت درد در گروه شاهد، 30 نفر از بیماران دچار درد متوسط، 19 نفر درد خفیف و فقط یک نفر بدون درد بودند. این میزان در گروه مورد به ترتیب؛ 0، 10 و 40 نفر بود (001/0 p<). تأثیر جنس در احساس درد معنی دار گزارش نگردید. طول مدت درد بین دو گروه نیز تفاوت معنی داری داشت، به طوری که میانگین و انحراف معیار طول مدت درد در گروه شاهد 34/2± 49/9 ثانیه و در گروه مورد 09/2± 20/6 ثانیه بود (001/0 p<). اختلاف بین دو گروه از نظر افت فشار خون سیستولیک و دیاستولیک به جز فشار سیستولیک 1 دقیقه بعد از القاء معنی دار بود (001/0 p<). در این مطالعه افزایش تعداد ضربان قلب در گروه مورد، فقط 3 دقیقه پس از القاء در مقایسه با گروه شاهد معنی دار گزارش گردید(001/0 p<). نتیجه گیری: این بررسی نشان داد تزریق قبلی افدرین نه تنها باعث تخفیف و یا عدم احساس درد در محل تزریق پروپوفول می شود، بلکه از افت فشار خون به دنبال تزریق پروپوفول به مقدار قابل توجهی می کاهد. لذا با در نظر گرفتن نیاز به توسعه روش های جراحی سرپایی، بیهوشی کامل داخل وریدی و همچنین به خاطر کاهش خطرات تماس با گازهای بیهوشی می توان با تزریق افدرین قبل از تجویز پروپوفول این داروی خواب آور سالم و مفید را با رضایت و اطمینان خاطر بیشتری از نظر عدم ایجاد درد و افت فشار خون به کار برد. واژه های کلیدی: